Әке – отбасының тірегі, шаңырақтың қорғаны. Әкенің жүзі – баланың көзіне күш, сөзі – жүрегіне от береді. Егер ана мейірімнің бұлағы болса, әке – рухтың қуаты. Баланың тұлға болып қалыптасуында әкенің орны ерекше. Ол – үнсіз тәрбиеші, бірақ оның әр қадамы, әр әрекеті бала жүрегіне өшпес із қалдырады. Бала әкенің жүрісінен батылдықты, сөзінен жауапкершілікті, ісінен ерлік пен табандылықты көреді. Әкенің намазға тұруы, адал еңбегі, сабырлы мінезі – баланың ертеңгі мінез-құлқының айнасы. Белгілі ғалымдар: «Бала үйренген емес, көргенін қайталайды» дейді. Сондықтан әкенің өнегесі – ең құнды мұра.
Әкенің көңіл бөліп айтқан бір кеңесі кейде кітаптан оқыған мың сөзден артық.
«Балам, сабырлы бол», «Әділ бол», «Еңбек ет», «Адал жүр» – осындай қысқа ғана насихат баланың жүрегінде өмір бойы өшпейді. Кез келген ер-азамат өз бойындағы мінездің әкесінен дарығанын бір сәтте болсын сезінеді. Үйдегі тәртіп, ұқыптылық, уақытты қадірлеу – бәрі әкенің қадағалауымен шынайы мәнге ие. Әкенің талап етуі – қаталдық емес, баласына қамқорлығы. Мейірім мен талаптың тепе-теңдігі балаға өзін-өзі басқаруды үйретеді. Еңбектің дәмін көріп өскен бала өмірде ешқашан жалқау болмайды.
Көп жағдайда әкенің мейірімі көп сыртқа шықпайды. Бірақ ол – терең, шынайы мейірім. Әке баласына сенім артып, «Қолыңнан келеді!» деп тірек болғанда, бала үшін ол қанат бітіргенмен тең.
Ғалымдар әкенің белсенді тәрбиесіне қатысқан балалар:
- өзіне сенімді болады;
- эмоциясын жақсы басқарады;
- өмірде табанды келеді;
- қателіктерден қорықпайды;
- қоғамда өз орнын оңай табады.
Әкенің жоқтығы баланың жүрегінде бос кеңістік қалдырады, ал бар болуы – оның болашағын нықтайды. Әке – тек балаға азық-ас табушы емес, оның жан дүниесінің инженері.
Әке болу – күн сайынғы жауапкершілік баланың жанын түсіну, бірге уақыт өткізу, қолдау, батасын беру. Әр әке ұлын – азамат, қызын – көркем мінезді жан етіп өсіруге міндетті. Бұл – ұлттың, отбасылардың, қоғамның бақытты болуының ең басты шарты.
Баланың бақытты, иманды, қайсар, парасатты болып өсуі әкенің шынайы қатысуымен басталады. Баланың өміріне әке болып кіру – оның болашағына жарық шам жағып кетумен тең.
Нұркен Мағриденұлы
