Әлемге әйгілі Әл-Фараби «Тәрбиесіз берілген білім – қоғамның қас жауы» деген екен. Расымен де, білім мен тәрбие адам өмірінің негізі және қоғамның дамуының маңызды аспектілері болып табылады.
Дін бұл екі маңызды саланың дамуына да үлкен әсер етеді. Дін адамзат тарихының түрлі кезеңдерінде рухани-адамгершілік құндылықтарды қалыптастырып, қоғамның әлеуметтік өмірінің ұстанымдарын бекітуде маңызды рөл атқарды. Қазіргі заманғы қоғамда да діннің маңызы өзекті болып қала береді.
Дін және білім
Дін көптеген халықтардың рухани мұрасында білім алуға деген ынтаны қалыптастырды. Мысалы, Ислам діні білімге ерекше көңіл бөледі. Құранда білім алу туралы көптеген аяттар бар, соның ішінде алғашқы аяттың өзі: «Оқы! Жаратқан Раббыңның атымен оқы» (Әл-Алақ сүресі, 1-аят). Бұл діннің білімге, ақылға және зерттеуге үлкен мән бергенін көрсетеді.
Христиан дінінде де білімнің рөлі жоғары бағаланады. Орта ғасырларда Еуропадағы алғашқы университеттер шіркеу қолдауымен ашылды. Христиандық мәдениет шеңберінде көптеген оқымыстылар ғылым мен өнердің дамуына үлес қосты.
Дін және тәрбие
Тәрбие – қоғамда қалыптасқан құндылықтарды жас ұрпаққа жеткізудің маңызды құралы. Діннің тәрбиедегі рөлі оның адамгершілік қағидаттарымен тікелей байланысты. Көптеген діндерде тәрбие жүйесінің негізінде моральдық нормалар мен ережелер жатыр. Исламда ата-аналар балаларына жақсы тәрбие беруге міндетті. Балаларды шыншылдыққа, қайырымдылыққа, жақсылық жасауға және өздерін жауапкершілікпен ұстауға үйрету -Исламдағы негізгі міндеттердің бірі болып табылады.
Осылайша, діннің тәрбие процесіндегі рөлі жас ұрпақты моральдық-этикалық тұрғыда қалыптастыруда өте маңызды.
Қазіргі қоғамдағы діннің рөлі
Қазіргі заманда да дін білім мен тәрбиенің дамуына ықпал етуде. Көптеген оқу орындарында рухани-адамгершілік тәрбие беру жүйесіне назар аударылады. Бұл балалар мен жасөспірімдерге ізгілік пен мейірімділік, әділеттілік пен адалдық, жауапкершілік пен адамгершілік қасиеттерін бойларына сіңірудің тиімді жолы болып табылады.
Сонымен қатар, дін арқылы отбасылық құндылықтар да нығаяды. Қазіргі кезеңде жаһандану және технологиялық даму жағдайында көптеген адамдар дінге жүгініп, моральдық ұстанымдарын қайта қарастырып жатады. Дін, осылайша, тәрбие мен білім беру салаларына өз ықпалын тигізіп, рухани байлықты насихаттайды.
Дін білім мен тәрбиенің ажырамас бөлігі болып табылады. Оның адамгершілік құндылықтарды қалыптастыруда және жас ұрпаққа дұрыс тәрбие беруде ерекше орны бар. Қоғамда рухани және адамгершілік құндылықтарды сақтау арқылы дін қазіргі заманның сын-қатерлеріне төтеп беруге көмектеседі.
Абай Ақмурзиев, №44 жалпы білім беру мектебінің директоры
(Мақала «Азаматтық бастамаларды қолдау орталығы» ҚҚ» тапсырысы негізінде жарияланды)
