Түс – адамның ұйықтап жатқанда көретін нәрселері. Пайғамбарымыз (саллаллаһу алайһи уа саллам) бір хадисінде былай дейді:
إِذَا اقْتَرَبَ الزَّمَانُ لَمْ تَكَدْ رُؤْيَا الْمُسْلِمِ تَكْذِبُ وَأَصْدَقُكُمْ رُؤْيَا أَصْدَقُكُمْ حَدِيثًا وَرُؤْيَا الْمُسْلِمِ جُزْءٌ مِنْ خَمْسٍ وَأَرْبَعِينَ جُزْءًا مِنْ النُّبُوَّةِ وَالرُّؤْيَا ثَلَاثَةٌ فَرُؤْيَا الصَّالِحَةِ بُشْرَى مِنْ اللَّهِ وَرُؤْيَا تَحْزِينٌ مِنْ الشَّيْطَانِ وَرُؤْيَا مِمَّا يُحَدِّثُ الْمَرْءُ نَفْسَهُ فَإِنْ رَأَى أَحَدُكُمْ مَا يَكْرَهُ فَلْيَقُمْ فَلْيُصَلِّ وَلَا يُحَدِّثْ بِهَا النَّاسَ
«Егер ақыр заман жақындаса, мұсылманның көрген түсінің бәрі шын бола жаздайды. Сөзі шыншылдың түсі де шыншыл. Мұсылманның түсі – пайғамбарлықтың қырық бестен (алтыдан) бірі, түс үш түрлі: ізгі түс Алладан сүйінші және қайғыртушы түс, шайтаннан және ойында жүрген нәрсені түсте көру. Егер біреулерің түсінде ұнамайтын нәрсе көрсе, тұрып намаз оқысын да, адамдарға айтпасын».
Түс жоруда имам саналатын Ибн Сирин бұл хадиске төмендегідей анықтама береді: «Болмашы түстердің шайтанға тіркелуі: өйткені сол шақырушы, негізінде Алла адамның барлық жақсы-жаман түстерін жаратады.»
Ал адам жақсы түс көрсе, мына хадиске амал ету керек: «Жақсы түс Алладан, біреулерің жақсы көретін нәрсесін көрсе, тек жақсы көретін адамына айтсын және тек насихатшыл (дұрыс) адамға немесе ғалымға айтсын».
Жаман түс көргенде төрт нәрсе жасау қажет:
1) Шайтанның және көрген нәрсесінің жаманшылығынан Аллаға сыйынып дұға жасау керек;
2) Сол жағына үш рет түкіру (сүф-сүф деп айту);
3) Жатқан жанбасынан ауысып екіншісімен жату;
- Ешкімге айтпау.
Осы нәрселерді жасаса, Пайғамбарымыз айтқандай, оған еш зиян тимейді.
Ал кім түсінде Алла Тағаланы кейіпсіз көрсе немесе Пайғамбарымызды көрсе ол хақ. Хадисте: «Кім мені түсінде көрсе, ол хақ, шайтан менің бейнемде келмейді».
Түсті жорытуда өте сақ болу қажет. Хадисте: «Түс жорылғандай болады, бұның мысалы: бір аяғын көріп, қашан қоярын тосып отырған адам секілді, сондықтан біреулерің түс көрсе, тек жанашыр немесе ғалым адамға айтсын».
Кей адамдар көрмеген нәрсесін көрдім деп әр-түрлі мақсатта өтірік айтады. Пайғамбарымыз мұндайдан өте сақтандырған: «Өтіріктің ең жаманы – екі көзі көрмегенді көрдім деу».
Ал жорушы адам түсті көрген адамнан естігені жақсы, егер ұнатпайтын түс болса немесе толық білмесе, «саған жақсылық», «дұшпаныңа жамандық» деп қана айтуы керек.
Түсті көрген мезетте жорытқан жақсырақ.
Түсті білетін ізгі адамдарға жорытылады, бақсы-балгерге жорытылмайды.
Бұрында болған әңгіме дейді: «Кезінде үлкен қария түс жорумен танылып, жан-жақтан адамдар іздеп келеді екен, бірде бір келіншек келесі ауылдан іздеп келсе, әкесінің сапар шегіп кеткенін қызы хабарлайды, сосын келіншектен жөнін сұрайды.
«Мен түсімде омырауымды екі қасқыр жеп жатқанын көрдім», – деп түсін айтады. Сонда сауатсыз қызы:
«Ой-бай, сізді қасқыр жейді екен ендеше», – деп жориды. Әкесі қайтқан соң, оқиғаның мән-жайын айтқанда: «Тентек неме, егіз ұл босанатын келіншекті қасқырға жем қылыпсың ғой!», – деп қызына зекіп жіберіпті. Арада уақыт өтіп келіншекті қасқыр талағаны жайында хабар жеткен екен.
Түс жору Юсуф пайғамбардың мұғжизасы болған.
Адам түс көріп уайымдай бермесін деп қазақ мынадай мәтел айтқан: «Түс түлкінің боғы». Сондықтан әр қашан Аллаға сиынып, өзінен амандық тілейік.
