Табиғаттың әр бөлшегі – Алла Тағаланың шексіз даналығының айғағы. Аспан мен жер, тау мен дала, шөп пен жел – бәрі де белгілі бір мақсатпен, өлшеммен жаратылған. Сол жаратылыстардың бірі әрі ең алып жүйелердің бірі – теңіз бен мұхиттар.
Адам баласының ақылы таң қалатын бір сұрақ бар:
Неге теңіз бен мұхиттың суы ащы? Егер ол тұщы болса, барлығымызға пайдалы болмас па еді?
Жауабы – Алланың хикметінде.
- Ащы судың артындағы иләһи даналық
Қасиетті Құран Кәрімде былай делінеді:
«Ол – екі теңізді ағызып қойды. Бірі – тұщы, шөлді басатын, бірі – ащы, дәмі қатты. Араларына бөгет қойды, олар бір-бірімен араласпайды.»
(Фурқан сүресі, 53-аят)
Бұл аяттың өзінде-ақ тұщы мен ащы судың қатар өмір сүріп, араласпайтыны баяндалады. Ғылым осыны “термохалиндік тосқауыл” деп атайды – екі су қабаты араласпай, өз құрамын сақтап тұрады. Бұл – бізге Жаратушының жаратылыстағы тәртібін ұғындыратын аят.
- Теңіз суының ащылығы – тіршілік үшін қажет
Адамзатқа тұщы су керек екені рас. Бірақ теңіздердің ащы болуы – жер бетіндегі тіршіліктің сақталуы үшін өте маңызды:
• Табиғи сүзгі: Ащы су бактериялардың көбеюіне кедергі келтіреді. Егер теңіз суы тұщы болса, ол тез бұзылып, адамзатқа қауіп төндіретін болар еді.
• Бу мен бұлт: Ащы судан күн сәулесі арқылы бу көтеріледі. Ол бұлтқа айналып, жерге тұщы жаңбыр болып қайта түседі. Бұл – табиғаттың тұйық су айналымы.
• Балық пен азық: Теңіз балығы тұзды суда өсіп, дамиды. Егер су тұщы болса, қазіргі алып экожүйе болмас еді.
• Сауда мен жол: Мұхит – халықаралық тасымал жолы. Ащы судың тұнықтығы мен көтергіштік қасиеті кемелердің жүзіп жүруіне қолайлы.
- Қайырлыдан да пайдалы туады
Теңіз ащы болғанымен, оның бойында адамзатқа қажетті ырыс бар:
• Теңізден алынатын тұз – тағам мен денсаулыққа пайдалы.
• Ащы суды тұщыландыру арқылы араб елдері ауыз су тапшылығын шешіп отыр.
• Мұхит табаны — пайдалы қазбалар мен энергия көздерінің қайнары.
Адам баласы теңіздің тек ащылығына назар салмай, оның артындағы нығметтерді тануы керек.
- Ғибрат пен шүкіршілік
Теңіздің ащы болып жаралуы – адам баласына бір ғана мақсатпен емес, әлемнің тұтас тепе-теңдігі үшін қажет. Бұл бізге былай деп ой салуы тиіс:
“Біз әр нәрсені өлшеммен жараттық” (Қамар сүресі, 49-аят)
Теңіз сияқты кей сәттер өмірде де ащы болуы мүмкін. Бірақ ол ащылықтың артында сабақ, шүкір, нығмет жатыр.
Қорытынды: Ащы судың ішінде тұщы хикмет бар
Алла Тағала теңізді ащы етіп жаратты – себебі бұл су шексіз тіршіліктің негізі, қорғаны, ырысы. Ащы судың артында тұщы нәтиже бар. Бұл – Алланың ұлы шеберлігі мен құдіретінің дәлелі.
Біз теңізге тек сырт көзбен емес, жүрек көзімен қарауды үйренуіміз керек. Сонда ғана біз тіршіліктің ең керемет құпияларына қанығамыз.
Ержан Қағазғалиев
“Сұлтан Бейбарыс” мешітінің имамы
